از 1970sتاحالحاضرشاهدیکتجدیدحیاتدراماتیک درمواردعلمی،حرفهایوبهرهشرکتدرحسابداریاجتماعیوحسابرسی هستیمکهتاحدزیادیساکت بوده است.گزارشابتکاراتمعترفا“ارزشرانده شده "شرکت هابه طور برجسته  Traidcraft،bodyshopوبانکتعاونی، درنیمهدومسال 1990s راهاندازیشداستخراج واکنش روبهرشدازاصلی ترین سازمانهایتجاریجریاندرطیفوسیعیازبخشهایصنعتی است.برجستهدرمیاناینشدهاستغولهاینفتی ShellBPآموکو،BT،Diageoبه،Natwestگروهو،بعبع،TXU (بیشتر گروه شرقی)،Camelot و United Utilities،و اعداد ماهیانه با ورود بازیکنان بیشتر در این رشته افزایش میافتند.

 هزارانتلاشبرایتوسعهاصولمهم واستانداردهایطراحیشدههمراهباابتکاراتگزارششدهاندبرایترویجهردوکیفیتگزارشگریخارجیوسیستمهایمدیریت مفهوم آخر قابل توجه درSA8000 راه اندازی توسطشورادراولویتهایاقتصادیدرماهاکتبرسال1997 ،کهدررابطهبا ترفیع دادن به نیروی کار تعلیم داده شده تمرینات مدیریتدرمیان کارپردازان جهانسوم.درکنارگزارش،(GRI (2000پایداریرهنمودهایگزارشوISEA(1999) استاندارد بنیادی AA1000،که تعیین اصولوفرایندهایدنبال شونده درست به منظورحفظکیفیتاجتماعواخلاقحسابداری، حسابرسی و گزارشمقداربررسی بزرگ ازبرتری دستیافتهاند.

بهخصوصقابلتوجهاستکهابتکاراتعملیونظریبهطورخلاصهبهبالاترازهمه بهدنبالترویج `موردکسبوکارشیوههای مسئول مدیریتاجتماعیوگزارشبهعهدهدارد.ایناستدلالکهاقتصاد،اجتماعوابعادزیستمحیطیپایدارتوسعه قابل تحملی بهطورفزایندهایدرهمتنیدهتکرارشدهاست،ودرواقعبهخصوص،توسطجانElkington درمدافعه خودازگزارش " خط سهگانه پایین ترین نرخ تنزیل " متقاعدکننده گفتهشد.بهطورقابلملاحظه، قضیه مرکزی  Elkington،کهمسئولیتهایاجتماعیفراهممیکند معنی مهم استفادهازدستیابیبهموفقیتاقتصادیبلندمدت،مییابددر میانبسیاریدیگرازمفسرین دارای نفوذ وقدرت توجه پیدا کند.بیشتر تجزیهوتحلیل پیشنهاد شده  توسطاینمفسران با لحنتقریباانجیلی پذیرفته شده اند ،پیام ضروری این شد کهدرعصر جدید رسانهها"دهکدهجهانی "و "جهانCNN" مسئولیتاجتماعیشرکتها پیشرفت خواهدکرد در حالی که بی دینی ظاهر خواهد شد و به طور مناسب در مکان بازار مجازات خواهند شد.

برایما،این حرف پوچمشاور که با کلمه بندی اساسا بی معنی عبارتواصطلاحاتمخصوصیکصنف را مطرح میکند  یکمشکل مهم در آن  فقط تمایلاستفادهبرایجابجاییلازماستتجزیهوتحلیلعمیقازتنشهاومشکلاتی که دربرگزاریسازمانهایقدرتمنداقتصادیپاسخگومواجهمیشوند. بی حفاظ گذاشتن شدید جان پیلگر   ازقدرت،تبلیغاتوسانسور عقاید زیربنای بیشتر شرکتها ی  غربی وفعالیتهایدولتفراهمپادزهرقدرتمندیرا فراهم کرد برای جهاندنج  از شفافیتسازمانیبهطورفزاینده فروختن به وسیله طرفدارانمشتاقموججدیدیازحسابداریاجتماعیوفعالیتحسابرسی . برای پیلگر این  حقیقتا یک افسانه است کهمادر عصر "اطلاعات"  زندگیمیکنیم . درعوض،مادرعصررسانه جایی که اطلاعاتموجودتکراری هستند زندگی می کنیم ، و امنیت با حاشیه گذاری های نامریی محدود شده است . و پاسخگوییدموکراتی و دیدگاه ها با حاشیه ظاهرا صحیح جا به جا شده است، کار دلالان به عنوان "پزشکان خوش منظر و بد نهاد " شناختهشده است بهعنوان وبازاریابی مناسب و کارشناس روابط عمومی وخودمسافران انها... "

مطمئنا اصطلاح " حاشیه ظاهرا صحیح " سریع تر از پاسخگوییدموکراتیک، گزارش ابتکارات اجتماعی بیشتر شرکت ها را توضیح داد. گزارشهااخیراتوسط مسیر متکبرانه غولهای بانکداری Barclays و  Natwestصادرشده اندمخصوصا با عرضه سر مشق مناسب. بررسیاجتماعیسابقدرسال 1999 تحتعنواناطمینان دوباره "سهم بهره " ضاهر شد و  اختصاصفضای بیشتری به  پیامهایخوشبیندرمورد"ترویج رفاه کارمند " و"تعهدپایداربرایمشتریان " .بهطورقابلملاحظه، طرح هرگونه  نام بردن با برنامه آن وقت شکست خورد،برنامه171 شعبه بستهشدیا مبارزه انتخاباتی بانک (عقب کشیدن) برای تولید ماشین شارژ پول نقد.بهطورمشابه،اطلاعاتدرموردحق الزحمه مدیر اجرایی ارشد با غیبت هایش اشکار است ،بهعنواناطلاعاتدرمورد30 درصدبالا بردن قیمت ها در سود قبلاز کسر مالیاتارتباطآنباکارمنددرحالانجامبرنامهافزونگی.
بهنوبهخود،Natwestخوشحالبهبحثدرموردمسائلاخلاقی صدور وام دهی  در ضوابط معمولی در داخلآن1998/99 بررسیتاثیراتاجتماعی،اماهدایت تسویه راحت از نمونه خاص معاملات احاطه کردن معامله آن باتستآزمایشگاهیحیوانHuntingdonعلومزندگی است.

مسلماتعدادانگشتشماریاز راهنمایی در کنلر خبرنگاراناجتماعی در روش بسیار سختی پذیرفته می شوند،  درحداقلبرخیازدرجه،با توجه به  اصولگفتوگو از سهامداران توسطAA1000 منتشر می شود.بااینحال،حتیاگردراینموارد تمرین گزارششده با اطلاع باشد به وسیله نظرخواهی فعال از دید سهامداران کلیدمسائلاجتماعی،شاخصهاونتایجعملکرد،شکوتردیدبیشازمیزانواقعیباقیمیماند از تغییردرفرهنگسازمانیکهاین اراءه می کند.آیامقدارگفتگوسهامدارانکمیبیشتراز صدا تحقیقاتعلمیدربازاروتجدیدتمریناتمشاورهپیوست از محصول 1980؟آیامدیریت سهامداران ومدیریتشهرتنیروها را تحریک می کنند بهجایمیلبهبرخیاز روش  پاسخگوییدموکراتیک را ارائه کنند؟مطمئنا پاسخ عمومی مایوس کننده به BT اولین گزارش اجتماعی آن را نشان می دهدکه سهامداران خودشان شک و تردیدهای واقعی مربوط به مفید بودن از کل فرآیند پناه بردن .

شکایت مربوط درجه تغییرات در فرهنگ  سازمانی و حالت قابل درک است وقتی یکی به نمونه ها نگاه میکند وقتی اقتصاد و اجتماع و قیمت های اخلاقی به راحتی در هم نمی پیچند . برایمثال،درموردعلائمو اسپنسر  ، با شوقوذوق پشت نویسی کردند توسطمحققاناز نهاد اروپا یی از کسبوکاراخلاقی به عنوان یکشرکتکهمیداندکهرفتاراخلاقی«کامل بهموفقیتخود»و «خط پایین ترین نرخ تنزیل بسیار مهم ».قصور آخراینشرکتبرای خوشحال کردن بازارسرمایه دستور داده اند تصمیمی برایپایاندادنبهقراردادهایطولانیمدتبا فروشندگان داخلی بگیرند وبهدنبال برنامه ریزان ارزانتردرخارجازکشور باشند. نتیجه؟عرضهکننده عمدهلباس ویلیامبیردمتعاقبانوشتهشده9.3 میلیونپوند ازدستدادن،وسخنگویاینشرکتبااشارهبه "تاثیرعظیمانسانیومالی " ازاقدامات  مارک و اسپنسر.بهطورمشابه،جارویسپورترو کتس ویلا بهزودی دنبال کردن تقاضا دراعلامبهدنبالتعطیلیکارخانهوازدستدادن میزان قابلتوجهیشغل است.

مادراینجا قصد نداریم که پیشنهاد کنیم مارک واسپنسرکمتر،یادرواقع بیشتر ،اخلاقی ازدیگرخردهفروشانخیابانبالا.تصمیمی که شرکت گرفت بهسادگیپاسخسنتیازهرعاملشرکتتحتمحدودیتهایسرمایهداریغربیومواجههفشار مالی کوتامدت. نکته ماایناستکههلدادنمنحصرافقطموردکسبوکاربرایمسئولیتاجتماعی،بااینحال با درک مستقیم عبارات جذاب مانند"خطپایین ترین نرخ تنزیل سهگانه " ممکناست،بعیداستبهارائهیکوسیلهقابلاعتمادتامینمعنیداروتغییرپایداردرنگرششرکتویاگزارششیوه. همنطور که Hummelsبهمایادآوریمیکند،وجوددارداساسیاخلاقی،بهجایبهسادگیتجارت ،بعدبهآنهارسیدگیشود. در خصوص ،سهامدارانصرفاآندستهاز طرفین دعوی کهمیتواندتحتتاثیر دهند ،ویاتحتتاثیرقرار گیرند توسط ،تداومسازماناماعبارتنداز:

"افرادوگروههاکه دادخواست قانونی می دهند درسازماندرفرایندتصمیمگیریبهسادگی شریک می شوند چون آنهاتحتتاثیرفعالیتها ، سیاستهاواقداماتسازمان قرار می گیرند "

مانمیتوانیم درونروبهرشدحسابداریاجتماعیوادبیاتحسابرسیهرقصدمعنیداربرایانتقالقدرتتصمیم گیری واقعیرابهگروههای سهامدار تشخیص دهیم .نویسندگانیچونWheeler  و  Sillanpaa و  Elkington انجامفراخوانیبرایاشکالجامعترازحکومتاست،امااینبهنظرمیرسدبهمیزانکمیبیشازاعتماد بدون دقت دراقدامداوطلبانهشرکتاستکهانتظارمیرودحرکت ارامی از " به من اعتماد کن "ازطریق " بهمنبگویید"  به " به من نشان دهید " فرهنگ (پایداری 1999).

محرک برایکنارهمقراردادناینگروهمقالات توسط میل به حرکت فرا تر از فقط سخنان مشاور اماده شده است و زیربنای که تعدادزیادیازموججدیدیازحسابداریاجتماعیوفعالیتحسابرسی آن را پشتیبانی و تایید کردن .بایکاستثنا، نسخههایاولیهازاینمقالاتارائهشدن درسمینارتمامروز در مورد"حسابداری برای اجرا  اجتماعیشرکت"  که درلندنبرگزارشددرمارس 2000 وبابودجهدولتیتوسطESRC.رشدفوقالعادهدرمنافعدراینزمینهمنعکسشده  است توسطاینواقعیتکهاینکارگاهبهخودجلب می کندحدود 100 شرکتکنندهازدانشگاههاکشیدهشده،حرفهحسابداری،صنعتوتجارت،سازمانهایغیردولتی (NGO) ومشاوران.بحثپرجنبوجوش گسترش یافتتوسطگردهمآوردنچنینطیفگستردهایازشرکتکنندگانآزمودهکهبهخصوصسودمندی آن برای ارائه کنندگان پیشرفت نسخههایتجدیدنظرمقالاتخودشان بود.اینمقالاتاصلاح شده دراینجادرامیدتحریکبحثبیشتر ارائهشدن.

درمقالهراهنماخود، Rob Gray ،کسی کهبرای سالهای زیادی قادر به قرار دادن دادخواست برای رهبری دانشگاهی بریتانیادرزمینههایاجتماعیوحسابداریزیستمحیطی،بهنظرمیرسدبیشازسیسالحسابداریاجتماعی،گزارشدهیو فعالیتحسابرسیومیپرسدآنچهراکهآموختهشدهاست؟پاسخ این است : ظاهرا "نهبسیار" .درتکنیک جاری ارزیابی او به کمبود سختگیری فرضی وپیروزیازخوشبینیوعملگراییبیشازوضوحهدف اشاره می کند،کهرهبر بهآمیزهایازگفتوگوسهامداران،گزارشدهیتوسعهپایدار (SIC) وگزارشجامعهکهلزومامارابهسمتپیچیدهترودموکراسی حقیقی حرکت نخواهد داد.

موضوعکلیدیاستکه مخصوصا نگرانی های Grayاینواقعیتاستکهمادرحالحرکتبهدورازتمرکزپاسخگویی بیشتر ازکارهایاولیهدرمنطقه است ،بهویژهکهتوسطسازماناجتماعی باز بینی محدودیت ها انجامشدهاست.در دید او حسابداریاجتماعیتاحدزیادیبیارزشاستاگرمفاهیمپاسخگوییودموکراسی  به آن متصل نباشند . نکته ی بعدی او نیاز به کیفیت خوب مستقل ، صداقتحسابهایاجتماعی،وتجربهاینواقعیتاستکهاینبهنظرمیرسدفراترازشایستگی(یاتمامیت)از بیشتر جریان  حسابرسان .

دومقالهزیر،توسطTracey Swift  و  Brendan O’Dwyer ،مشغول کاوش  بیشتر در اوضاع وخیم از پاسخگویی. درتجزیهوتحلیلSwift در عمق اکتشاف از روابطبینمسئولیتپذیری،اعتمادوساختمانشهرت شرکت را معرفی کرد . پیاماساسیاوایناستکهدرموجفعلیحسابداریاجتماعیوشرکتهایفعالیتهایممیزیدرگیرشدندرگفتوگو سهامداران واستفادهازاطلاعاتبنابراینبرایهدفازگزارشخودرادرجمعآوریقابلاعتمادبودنخودرابهعنوانبخشیازروندشهرتساخت.هیچ پیوندی بین حقوقمؤسسه وجود ندارد بهاطلاعاتساختهشده در داخل اینفرایند،وازاینروآنچهما گواهی می کنیم  شکل نرم از پاسخگویی است . بااینحال،اینبعیداست به مقدار کافی برایترویجآرمانمشارکتیدموکراسیبایدتفاوتقدرتفعلیبیناینسازمانو سهامداران آنبدونتغییرباقی بماند،وازاینرو `آسیبپذیریمتقابلتاسیسنمیشود. درموقعیتی مشخصشدهتوسطبیاعتمادیواقعیازمدیریتشرکت (ونهازسادگیعدماعتماد) توسطگروههای سهامدار ،تنهاتحمیلیکوظیفهمثبتبهحساببراینسازمان (واستقرارحقوق وابسته بهاطلاعاتبرایسهامداران)،کهشرایطSwift " پاسخگوییواقعی "،کفایتمیکند.

نگرانیO"Dwyerاین است که بامشروعیت سرعتحسابداریحرفهای گرفتاری عمیقی شاملدرحسابداریاجتماعیواخلاقی،حسابرسیوفعالیت های گزارش (SEAAR)پدید می آید . اودرباره ی این که بایدیکمفهومغالبSEAARتوسط درک آسان بهعنوانیکخطراستراتژیک / درکفرایندمدیریت سرمایه دار بحث می کند ،سپسحسابدارانمیتوانند بیشتر از نیاز مهارتهایفنی و تجربهعملی نامربوط است شرکت کنند. بااینحال،SEAARبایدعمدتا روی پاسخگوییواقعیمتمرکز شود در جامعهگستردهتر (فرایندی کهدرتجزیهوتحلیل Grayکاملاضروریاست) حسابداران سهم دارند بهخصوصدرحوزهخارجیحسابرسی،مطمئنامیتواندموردمناقشهشود.قطعهبهصورت مرتب شده بهاستدلالO"DwyerدرزیرارائهشدهمقالهکوتاهتوسطHenriquesAdrian ،کهقبلا راس پاسخگوییشرکتدربنیاد اقتصادجدید . مشاهدهحسابرسیاجتماعیبهعنوانیکبهمعنیدوبارهریشهسازمانهایرسمیدرماتریسهایجامعهمدنیکهازآنهاپدیدآمدهاست،Henriquesاستدلالمیکندکهاین فرایند میتواندتنهامشروعیتدخالتدادهمیشودسازمانجامعهمدنی (NGO) بهجایترکمیدانبهحسابداران.

مقاله آخر شرکت داده شده است توسط Jane Fiona Cumming  از گسترش قابل تحمل مشاوره مقاله 13 .Cumming  نتیجه مطالعه آزمایشی رفتار میان شرکت ها ارائه داد ، مشاورین و NGOs که نگران بودند با تاسیس کردن واحد فعلی هنر از گفتوگو سرمایه داران والتزام تمرین .او اشاره می کند به درجه قوی از فرایند جاری نفوذ کردند، با اشاره کوچکی از قدرت معنی دار گروه سرمایه داران نادیده گرفته می شوند. مهم ، NGOs تمایل خیلی بیشتری در راه کنترل شهروندی بررسی کردند، که توسط پیوند گفتوگو سهامداران به ارزش داد و ستد باز خواهد شد، مدیریت شرکت و سهام داران در تصمیم گیری شرکت  شامل شدن.

اگرچهمجموعهایازمقالاتارائهشدهدراینجاطیفگستردهایازمسائلناشیازموججدیدیازحسابداریاجتماعیوفعالیتهایحسابرسیدرحالحاضردرحالوقوعاست،میتواندرمحدودهزمانیمعیننگرانیدرمیاننویسندگانرا تشخیص داد . نگرانیایناستکهماهیتداوطلبانهازعمل ضمانت شدهتوسطسازمانهایمتقاعدشده به وسیله ` مورد کسبوکار"برایاتخاذ نمایه مسئولیتاجتماعیبهآنرابهطورفزایندهایتوسط مدیرانه و  منافعحرفهای تسخیر شده است،با این نتیجهکهپاسخگویی درست  ورقهکردندستورکاراست.گزارشسازمان ها مجبور نیستند به به هیچ وجه بنیانهایاخلاقیمعنیدارشیوههایکسبوکارخودویامسئولیتهایاخلاقی خود به سهامداران دوباره بازپرسی کنند . دراصطلاحات Gray ،اینروند "صدمه نمی زند".

مشکلخاصیکهماباراهحسابداریاجتماعیوتمرینات حسابرسی در حالتوسعه اند ایناستکهمکانیسمهایکهاطمینانحاصلشود دید سهامداران ونگرانیهابهطورمستقیم در شرکتهایتصمیمگیریتاحدزیادیوجودندارد . حتی مهم تر ،فقدانکاملیکچارچوبنهادی وجود دارد و بهموجبآنسهامدارانمیتوانندمدیریت پاسخگو شرکت را در دست بگیرند برای تصمیمگیریهایخودشان . درعوضسهامداران در خطمنافعخودوکسانیکهمدیریتشرکتوسرمایهارائهدهندگان هستند به طور گستردهیکسانهستند،بهطوریکهمقرراتحسابداریاجتماعیو تمرینات حسابرسی چه نگران شوند بااطلاعاتتولید شده یاارائهچارچوبنهادیکهدرآناطلاعاتممکناستمورداستفادهقرارگیرد  در صورتیکه  کاملاغیرضروری هستند.

متاسفانه،اتکایتنهابرروی" مورد کسبوکار"  وطبیعتخیرخواهسرمایهداریمدرن را فراهممیکند تا پایهواساسبسیارلرزانکهبرایساختیکحسابداریاجتماعیوعمل حسابرسیاستکهمیتواندپاسخگوییدرست را نجات دهد   . در کنار گزارش،کاراخیرتوسطCampbell(2000)نشانمیدهدکهعملافشای میل تمرین شرکتهای اجتماعیسازگار نیست اما باتوجهبهتیممدیریتارشددرمحلدریکزمانخاصاست. اساسا،درشرایطعملسازمانی، "بچههاخوب" دیروزهمهمیتوانندبهراحتیتبدیلبه" بچههایبد"  فردا.مادرحالحاضربهعنوانمثال اشاره میکنیم به Mark و   Spencer .درسمفیدینیزارائه شده توسط دوبارهخواندن Elkington (1987) توصیفعلاقهمندازسلامتی Monsantoوایمنی  و شیوههایمدیریتزیستمحیطیبههمراهتعهدخودشان بهافشایعمومی!

بهنظرازمواردفوقما از توجه به تاکیید ناامیدهستیم  قراردادهشدهبرروییکاصطلاح `فراگیر "رویکردبهوظایفمدیراندرآخرینسندمشاورهاز بررسیقانونشرکتگروهفرمان (DTIسال 2000). جایگزین  رویکردمادری `تکثرگراقبلاشناور بوده است (DTI 1999) بهموجبآنمدیرانشرکتپاسخگویی قابل اجرا را ارائه مدهند بهطیفوسیعتریازسهامداراننسبتبهصرفاارائهدهندگانسرمایهاستشدهاستبهنفعیکنیازاستکهکاهشیافتهاست:

مدیرانبهتمامروابط توجه میکنند به شرکت و بهطولانیبستگیدارد،ونیزکوتاهمدت ، از معنی اعمالخود،بهمنظوردستیابیبهموفقیتشرکتبهنفعسهامدارانبهعنوانیککل""

مسلمااینسندراارائهمیکندبرخیازحمایتازاصلعمومیگستردهترپاسخگوییازطریقگزارشگریشرکتبهبودیافتهاست. ایناستکهازطریقانتشارقانونیازیکعاملوبررسیمالیکهتوضیحمیدهدعملکرد شرکت را ،استراتژیوروابطباکارکنانودیگران،و این خود فشاری برجامعهومحیطزیست است .بااینحال، بیشتربه صلاحدیدومیلمدیران واگذار شده است،کهتنهابهافشایآنچهدردیدگاهخودشان مادی و مرتبطاست. جایتعجبنیست،براییکمفسربانفوذ (Cowe 2000)فرایندبررسیقانونشرکت،بهرغم اغاز منظوری بزرگ از ایجاد "شرکت سهامداران" ،بهسادگیتضمینحقوق سهامداران دیگردردستورکاراست،بهطوریکه در عصر ویکتوریا قانونشرکتبهنظرمیرسدمجموعهای بماند!

بنابراین،مانتیجه می گیریم ، متن   فرو رفته است  déjà  vu. در 1970sشاهدانفجارگزارشوهمراهباخدماتشرکتهایبزرگبهمفاهیمحسابداریاجتماعیومسئولیتپذیری.درغیابهرپاسخقانونیهمه ی این ها خیلی راحت تمایل دور شد Thatcherite"حرصوآزخوب است" سال ها . همه ی چیزها متفاوت خواهند بود ایندورزمان،ویامایکباردیگرمیراثی ازلفاظهایخالیراترک خواهیم کرد؟

تشکروقدردانی

آمادهسازیو تسهیل شدن اینمقالهتوسطکمکهایمالی اقتصادیشورایتحقیقاتاجتماعی (ESRC) و هیئتمدیرهتحقیقاتیازموسسهخبره حسابداراندرانگلستانوولز (ICAEW)، ارائهشده استکهسپاسگزاریم.

یادداشت

1.اینمقالهتوسطO"Dwyer،درحالیکهبازتابتم خطابتوسطسخنراندیگریدرکارگاه، David Coles،رئیسپایداریKPMG ارائهخدماتمشاوره،بهویژهراهاندازیشد اینموضوع.

پیوند به بیرون

Campbell, D. 2000. `Legitimacy theory or managerial

reality construction? Corporate social disclosure in

Marks and Spencer plc corporate reports 1969±1997".

Accounting Forum, 24:1, 80±100.

Cowe, R. 2000. `Stakeholder rights slip off the agenda".

The Guardian, 9 March, 31.

Department of Trade and Industry (DTI) 1999.

Modern Company Law for a competitive economy:

the strategic framework. A consultation document

from the Company Law Steering Group. London:

DTI.

Department of Trade and Industry (DTI) 2000.

Modern Company Law for a competitive economy:

developing the framework. A consultation document

from the Company Law Steering Group. London:

DTI.

Elkington, J. 1987. The green capitalists. London:

Victor Gollancz.

Elkington, J. 1997. Cannibals with forks: the triple bottom

line of 21st century business. London: Capstone.

Gonella, C., Pilling, A. and Zadek, S. 1998. Making

values count: contemporary experience in social and

ethical accounting, auditing and reporting. London:

Association of Chartered Certified Accountants.

Global Reporting Initiative (GRI) 2000. Sustainability

reporting guidelines. Boston MA: GRI.

Hummels, H. 1998. `Organising ethics: a stakeholder

debate". Journal of Business Ethics, 17:13, 1403±1419.

Institute of Social and Ethical Accountability (ISEA)

1999. Accountability 1000. London: ISEA.

McIntosh,M., Leipziger, D., Jones, K. and Coleman, G.

1998. Corporate citizenship: successful strategies for

responsible companies. London: Financial Times.

Owen, D.L., Swift, T.A., Humphrey, C. and Bower-

man, M. 2000. `The new social audits: account-

ability, managerial capture or the agenda of social

champions?" The European Accounting Review, 9:1,

81±98.

Pilger, J. 1998. Hidden agendas. London: Vintage.

SustainAbility 1999. The Social Reporting report.

London: SustainAbility.

Wheeler, D. and SillanpaÈ aÈ , M. 1997. The stakeholder

corporation. London: Pitman.

Zadek, S. 1998. `Balancing performance, ethics and

accountability". Journal of Business Ethics, 17:13,

1421±1441.

Zadek, S., Pruzan, P. and Evans, R. 1997. Building

corporate accountability: emerging practices in social

and ethical accounting, auditing and reporting. London: Earthscan.